TTCT - Du lịch sông nước (DLSN - hay còn gọi là du lịch xanh, du lịch sinh thái) là một thế mạnh của đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Nhưng những năm gần đây, khách đến chơi khi ra về đều bày tỏ thái độ thất vọng bởi sự nghèo nàn của các sản phẩm du lịch.
Hơn mười năm qua, DLSN ĐBSCL đang dần trở thành điểm đến nhàm chán bởi các công ty du lịch chỉ tập trung khai thác những gì có sẵn từ thiên nhiên để lấy... tiền, và hầu như không tái đầu tư để phát triển những sản phẩm du lịch độc đáo nhằm thu hút khách.
Chúng tôi khởi đầu chuyến DLSN ĐBSCL từ thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang. Cách TP.HCM 70km với lợi thế cả đường bộ lẫn đường thủy, lâu nay Mỹ Tho là một điểm đến quen thuộc với những du khách ưa chuộng loại hình DLSN.
Làm du lịch... photocopy
Từ bến đò của phòng hướng dẫn du lịch thuộc Công ty cổ phần Du lịch Tiền Giang (số 8 đường 30-4, phường 1, TP Mỹ Tho) chúng tôi mua vé làm một tour “Về với ĐBSCL”. Chiếc đò nhấp nhô băng qua sóng nước sông Tiền hướng về phía cảng cá Mỹ Tho ở khu vực phường 2. Tới nơi, đò chạy khá chậm vòng quanh một số chiếc ghe, tàu đánh cá đậu dập dềnh trên sông và hướng dẫn viên thuyết minh đây là... chợ cá nổi trên sông đặc sắc.
Sau khi xem cảng cá, đò quay mũi đưa chúng tôi hướng về phía cồn Phụng (cù lao ông Đạo Dừa). Cô hướng dẫn viên du lịch tranh thủ giới thiệu những truyền thuyết về vùng đất được mệnh danh “đất tứ linh” với các cù lao Long, Lân, Quy, Phụng, nhưng khi khách hỏi tình hình đời sống dân cư hiện nay thì cô... ngắc ngứ.
Đò cập bến cồn Phụng, chúng tôi được tự do tham quan những di tích về đạo Dừa và những cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ từ cây dừa. Khoảng 20 phút đi loanh quanh trên khu du lịch mà... không biết làm gì, cô hướng dẫn viên lại hối chúng tôi xuống đò để đi xem làm kẹo dừa và nuôi ong mật. Tàu xình xịch nổ máy hướng qua phía bờ Tân Thạch, Bến Tre, chui vào một con rạch.
Chúng tôi được sắp xếp sang những chiếc ghe tam bản nhỏ do các hướng dẫn viên đóng vai thôn nữ bơi bằng dầm (hoặc chèo) đưa đi len lỏi trong con rạch um tùm. Chừng 10 phút đi xuồng, chúng tôi được lên bờ đi dọc theo những con đường quê rợp mát bóng dừa và cây ăn trái của xã Tân Thạch.
Cô hướng dẫn viên nói chúng tôi được toàn quyền tham quan cuộc sống, sinh hoạt của cư dân địa phương nhưng nhìn đâu cũng thấy nhà đóng cửa im ỉm. Lúc tham quan lò sản xuất kẹo dừa và trại nuôi ong mật thì chủ nhà rất hiếu khách, liên tục mời khách ăn kẹo, uống rượu mật ong miễn phí. Hỏi ra mới biết các chủ lò kẹo, chủ trại ong mật này đã ký kết hợp đồng làm ăn với ngành du lịch.
Rời Tân Thạch, chúng tôi lại tiếp tục xuống đò hướng về cù lao Thới Sơn để ghé khu du lịch Thới Sơn 1. Tại đây chúng tôi được ăn trái cây (chuối, chôm chôm, khóm, nhãn, đu đủ, thanh long...) mỗi thứ một ít và nghe đờn ca tài tử rồi... xuống đò về Mỹ Tho. Tổng cộng thời gian đi một vòng sông nước từ Tiền Giang qua Bến Tre và trở lại mất khoảng 3 giờ đồng hồ nhưng không đọng lại một chút ấn tượng nào.
Rời Mỹ Tho qua Bến Tre mua tour DLSN, chúng tôi thật bất ngờ và thất vọng vì được các hướng dẫn viên cho quay trở lại những địa điểm mà du lịch Tiền Giang vừa đưa đi. Hóa ra, những cù lao tứ linh trên sông Tiền lâu nay là “con gà đẻ trứng vàng” để hai công ty du lịch Tiền Giang và Bến Tre thi nhau khai thác nên sản phẩm du lịch không khác gì nhau.
Tại Vĩnh Long, chúng tôi lại tham gia tour DLSN có cái tên rất kêu: “Về cùng văn minh sông nước miệt vườn”. Nhưng mất 4-5 giờ đồng hồ lênh đênh sông nước, chúng tôi nhận ra rằng văn minh sông nước miệt vườn ở Vĩnh Long chẳng khác gì Tiền Giang hoặc Bến Tre với môtip quen thuộc: xuống đò qua cù lao An Bình, đi xuồng vào các kênh rạch nhỏ, tham quan vườn trái cây, lò kẹo dừa, lò bánh tráng, đi xem chợ nổi, tham quan lò gạch ngói, ăn trái cây và... nghe đờn ca tài tử.
Tại TP Cần Thơ, DLSN tiếp tục là một chuỗi dài ngán ngẩm: xuống đò đi loanh quanh trên sông Hậu, thăm thú các vườn trái cây trên các cù lao, đi xem chợ nổi Cái Răng, nhà cổ ở Bình Thủy, nghe đờn ca tài tử trên sông...
Anh Sang, một du khách đến từ TP.HCM, than thở: “Nghe nói DLSN ĐBSCL hấp dẫn nhưng đi chỗ nào cũng thấy na ná nhau, chán thật”. Ông Nguyễn Trường Đảnh, giám đốc Trung tâm Xúc tiến du lịch thành phố Cần Thơ, nói thẳng: “DLSN ĐBSCL là bản photocopy lẫn nhau, thiếu tính chuyên nghiệp và độc đáo để thu hút khách nên gây nhàm chán, khách đến một lần không muốn quay lại lần thứ hai”.
Vườn du lịch: quán nhậu lên đời
Chán ngán những “bản photocopy” của du lịch quốc doanh, chúng tôi tìm đến những khu du lịch tư nhân. Những năm gần đây ở ĐBSCL tư nhân đầu tư mở vườn du lịch khá nhiều, ngay tại thành phố Cần Thơ có đến 14 vườn du lịch tư nhân. Nổi tiếng nhất Cần Thơ có lẽ là vườn du lịch Xuân Mai ở phường Phước Thới, quận Ô Môn.
Đây là khu vườn cây ăn trái đặc sản rộng hơn 3ha, được chủ nhân bỏ ra hàng chục tỉ đồng cải tạo thành vườn du lịch với hệ thống nhà nghỉ, quán ăn sân vườn. Nhưng bà Nguyễn Thị Lệ Mai, chủ vườn Xuân Mai, thừa nhận “khách ruột” của vườn phần lớn là cán bộ, CNVC ở quận Ô Môn và TP Cần Thơ đến nhậu và những cặp tình nhân đi trốn nắng, tìm nơi vắng vẻ để tiện bề tâm sự. Khách vào vườn với nhu cầu du lịch thật sự hầu như không có bởi sản phẩm du lịch của vườn Xuân Mai chỉ có ăn nhậu - karaoke - đờn ca tài tử và... phòng ngủ.
Ngày bình thường vườn du lịch Xuân Mai vắng hoe, “chỉ có ngày cuối tuần là đông khách, tính bình quân mỗi ngày chúng tôi có khoảng 100 khách nhưng đến nay vẫn chưa thu hồi được vốn” - bà Mai nói.
Tại Vĩnh Long có vườn du lịch Vinh Sang ở xã An Bình (cù lao Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ) khá nổi tiếng. Trên diện tích 2,2ha ven sông Cổ Chiên, ông Lê Hoàng Vinh, chủ vườn, bỏ ra hơn 15 tỉ đồng xây dựng một khu du lịch khá hoàn chỉnh từ hệ thống nhà hàng đến nhà nghỉ. Nhưng điểm nhấn đặc biệt nhất của Vinh Sang chính là 40 con đà điểu và hàng trăm con cá sấu với hai dịch vụ: cưỡi đà điểu và câu cá sấu.
Dù các nhân viên điều hành của Vinh Sang đưa ra con số bình quân 300 khách/ngày nhưng ngày bình thường vườn du lịch này vắng như chùa bà đanh. Mấy cô nhân viên của Vinh Sang nói thẳng: “Khách đến đây để cưỡi đà điểu và câu cá sấu tìm cảm giác mạnh rồi... nhậu là chính. Nếu khách muốn đi du lịch thì tụi em cũng sẵn sàng tổ chức cho họ... đi xuồng vào thăm vườn ăn trái cây, tham quan làng nghề như mấy tour DLSN của Nhà nước”.
Tới đây thì ông Nguyễn Trường Đảnh nói: “Các vườn du lịch tư nhân chủ yếu là kinh doanh ăn uống. Nói trắng ra, nó chẳng khác gì một... quán nhậu lên đời”.
Liên kết làm du lịch" "Biết rồi, khổ lắm..."
Du lịch sông nước ĐBSCL - khách đến cười vui hớn hở nhưng ra về thì không muốn quay lại vì đơn điệu và nhàm chán
Mặc dù năm nào các tỉnh ĐBSCL cũng đưa ra các báo cáo cho thấy con số khách du lịch mỗi năm mỗi tăng (đơn cử tại Tiền Giang đến hết cuối năm 2006 đã đón hơn 400.000 lượt khách du lịch, trong đó có 267.000 lượt khách quốc tế, tăng 17% so với cùng kỳ 2005) nhưng trên thực tế tỉ lệ khách du lịch đến rồi quay trở lại lần thứ hai, thứ ba rất ít.
Tại Tiền Giang, khảo sát của ngành du lịch cho thấy trong hơn nửa triệu du khách đến tham quan du lịch hằng năm chỉ có 2,1% khách lưu trú, còn lại... sáng đến Mỹ Tho chiều về TP.HCM vì Tiền Giang không có bất kỳ loại hình vui chơi giải trí đặc sắc nào để giữ chân du khách.
Ông Huỳnh Đức Thọ, cán bộ Công ty Du lịch tỉnh Tiền Giang, xác nhận: “Khách đến rồi quay trở lại là... cực kỳ hiếm bởi cả chục năm nay DLSN không có trò gì mới, chỉ loanh quanh đi thuyền trên sông, ghé chợ nổi, vườn trái cây, thăm làng nghề, nghe đờn ca tài tử”. Còn ở Vĩnh Long, Công ty cổ phần du lịch Cửu Long cho biết số khách quay lại đây chưa tới 10%.
Vì sao DLSN ĐBSCL có bề dày phát triển hàng chục năm nhưng sản phẩm nghèo nàn, đơn điệu đến mức du khách nhàm chán mà những người làm du lịch vẫn “bình chân như vại”? Ông Nguyễn Trường Đảnh cho rằng hiện nay lực lượng lao động trực tiếp trong ngành du lịch 13 tỉnh ĐBSCL có khoảng 15.000 người nhưng chưa đến 50% được đào tạo về nghiệp vụ du lịch nên thiếu chuyên nghiệp, thiếu sáng tạo để tìm kiếm những loại hình du lịch đủ sức giữ chân du khách.
Bên cạnh đó, thói quen “bóp cổ” thiên nhiên (sông nước, cù lao, vườn cây trái...) để kiếm tiền quá dễ khiến không ai muốn động não để tìm tòi, sáng tạo thêm sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn.
Ông Huỳnh Đức Thọ cho biết những người làm DLSN ở các tỉnh không muốn đầu tư sáng tạo bởi chỉ cần đưa ra sản phẩm du lịch mới chưa đầy tuần lễ là các nơi đã sao chép nguyên xi. Ông dẫn chứng: cuối năm 2004 công ty ông đưa ra loại hình du lịch tát mương bắt cá nướng ăn tại chỗ được du khách nội địa và quốc tế hưởng ứng nhiệt liệt vì tính mới lạ, độc đáo, gần gũi thiên nhiên. Nhưng chưa đến một tuần lễ thì hầu như các tỉnh làm DLSN đều có tour tát mương bắt cá và đến nay thì vườn du lịch tư nhân cũng bê sản phẩm này vào trong tour của họ.
Mấy năm gần đây các tỉnh rộ lên phong trào bắt tay nhau liên kết hợp tác du lịch. Ba mục tiêu mà ngành du lịch các tỉnh đề nghị hợp tác là liên kết khai thác tour, tuyến du lịch, cùng nhau quảng bá sản phẩm du lịch và liên kết đào tạo nhân lực. Nhưng trên thực tế, sau những chầu nhậu hoành tráng giữa những vị “sếp” đầu ngành thì khi tỉnh rượu chuyện hợp tác làm ăn cũng... tan theo bọt bia.
Một “sếp” du lịch ở ĐBSCL nói thẳng: “Tỉnh X, tỉnh Y làm du lịch không hơn tỉnh tôi thì tội gì chúng tôi phải hợp tác làm ăn với các tỉnh đó!”. Và, với những suy nghĩ theo kiểu “sứ quân” như vậy nên nhiều năm nay ngành du lịch các tỉnh ĐBSCL chỉ vui vẻ với nhau trên... bàn nhậu. Trong chuyện làm ăn hầu như các công ty không hợp tác với nhau, thậm chí còn cạnh tranh hạ giá tour, giành giật khách để triệt hạ lẫn nhau.
Mới đây, đã từng có ý kiến cho rằng mỗi tỉnh nên chọn một địa điểm, sản phẩm du lịch đặc sắc để liên kết mở tour du lịch đặc trưng của ĐBSCL (ví dụ Tiền Giang chọn cù lao Thới Sơn, Vĩnh Long chọn làng nghề gốm, Cần Thơ chọn chợ nổi Cái Răng, An Giang chọn núi Thất Sơn...) nhưng mấy “sếp” du lịch đều... cười trừ.
Ông Lưu Hoàng Minh, chánh văn phòng Công ty cổ phần du lịch Cửu Long, nói: “Ý tưởng đó rất hay nhưng... đầu tư tốn kém và không hiệu quả, giá tour cao và lợi nhuận phải chia năm xẻ bảy nên không ai muốn hợp tác với nhau”.
Trước hình ảnh DLSN ĐBSCL đang như con cá mắc cạn không lối thoát, những người có tâm huyết với ngành du lịch đã đề nghị sớm thành lập công ty cổ phần du lịch ĐBSCL với thành viên là công ty cổ phần du lịch các tỉnh và thành lập ngay hiệp hội du lịch ĐBSCL.
Theo ông Nguyễn Trường Đảnh, đây là hai việc làm rất cần thiết và cấp bách: công ty cổ phần du lịch các tỉnh sẽ điều phối hoạt động kinh doanh du lịch trong toàn vùng, hợp tác khai thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh du lịch của từng địa phương. Trong khi hiệp hội du lịch là diễn đàn công khai để ngành du lịch các tỉnh bày tỏ chính kiến, trao đổi hợp tác làm ăn và xúc tiến quảng bá hình ảnh du lịch của ĐBSCL.
Ông Đảnh nói: “Hiện nay dịch vụ du lịch các tỉnh đều mắc phải những hạn chế như nhau: năng lực tài chính yếu, nhân viên hạn chế chuyên môn, yếu ngoại ngữ, cơ sở hạ tầng kém, chất lượng dịch vụ không cao nhưng giá tour lại cao, sản phẩm du lịch nghèo nàn. Trong toàn vùng không có chuỗi du lịch liên hợp nghỉ dưỡng chất lượng cao, các khu giải trí cao cấp và các loại phương tiện hiện đại phục vụ du lịch như máy bay hạng nhẹ, tàu cao tốc, sân golf, resort... Nếu ngành du lịch các tỉnh không liên kết lại để cùng tồn tại và phát triển thì e rằng trong chục năm tới bộ mặt du lịch của ĐBSCL cũng không khác gì hiện nay”.
Tuy nhiên, nhiều người lại bày tỏ thái độ hoài nghi. “Hiện nay ngành du lịch 13 tỉnh thành ĐBSCL không ai hơn ai thì ai sẽ là người đứng ra cầm cương điều hành con tàu công ty cổ phần du lịch ĐBSCL? Hiệp hội du lịch thì tốt nhưng liệu hiệp hội du lịch có giống như nhiều hiệp hội đang tồn tại ở đồng bằng: tối ngày chỉ lo tiệc tùng, nhậu nhẹt và... thu hội phí của hội viên?” - một “sếp” du lịch ở ĐBSCL chua chát hỏi.
Có thể nói tư tưởng bất hợp tác vẫn được những người làm du lịch ở ĐBSCL xem như là tôn chỉ. “May mà dân số thế giới quá đông nên dù du khách một đi không trở lại thì DLSN ĐBSCL vẫn sống được!” - ông Huỳnh Đức Thọ nói nửa đùa nửa thật.
Nguon http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Index.aspx?ArticleID=191780&ChannelID=100
Hơn mười năm qua, DLSN ĐBSCL đang dần trở thành điểm đến nhàm chán bởi các công ty du lịch chỉ tập trung khai thác những gì có sẵn từ thiên nhiên để lấy... tiền, và hầu như không tái đầu tư để phát triển những sản phẩm du lịch độc đáo nhằm thu hút khách.
Chúng tôi khởi đầu chuyến DLSN ĐBSCL từ thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang. Cách TP.HCM 70km với lợi thế cả đường bộ lẫn đường thủy, lâu nay Mỹ Tho là một điểm đến quen thuộc với những du khách ưa chuộng loại hình DLSN.
Làm du lịch... photocopy
Từ bến đò của phòng hướng dẫn du lịch thuộc Công ty cổ phần Du lịch Tiền Giang (số 8 đường 30-4, phường 1, TP Mỹ Tho) chúng tôi mua vé làm một tour “Về với ĐBSCL”. Chiếc đò nhấp nhô băng qua sóng nước sông Tiền hướng về phía cảng cá Mỹ Tho ở khu vực phường 2. Tới nơi, đò chạy khá chậm vòng quanh một số chiếc ghe, tàu đánh cá đậu dập dềnh trên sông và hướng dẫn viên thuyết minh đây là... chợ cá nổi trên sông đặc sắc.
Sau khi xem cảng cá, đò quay mũi đưa chúng tôi hướng về phía cồn Phụng (cù lao ông Đạo Dừa). Cô hướng dẫn viên du lịch tranh thủ giới thiệu những truyền thuyết về vùng đất được mệnh danh “đất tứ linh” với các cù lao Long, Lân, Quy, Phụng, nhưng khi khách hỏi tình hình đời sống dân cư hiện nay thì cô... ngắc ngứ.
Đò cập bến cồn Phụng, chúng tôi được tự do tham quan những di tích về đạo Dừa và những cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ từ cây dừa. Khoảng 20 phút đi loanh quanh trên khu du lịch mà... không biết làm gì, cô hướng dẫn viên lại hối chúng tôi xuống đò để đi xem làm kẹo dừa và nuôi ong mật. Tàu xình xịch nổ máy hướng qua phía bờ Tân Thạch, Bến Tre, chui vào một con rạch.
Chúng tôi được sắp xếp sang những chiếc ghe tam bản nhỏ do các hướng dẫn viên đóng vai thôn nữ bơi bằng dầm (hoặc chèo) đưa đi len lỏi trong con rạch um tùm. Chừng 10 phút đi xuồng, chúng tôi được lên bờ đi dọc theo những con đường quê rợp mát bóng dừa và cây ăn trái của xã Tân Thạch.
Cô hướng dẫn viên nói chúng tôi được toàn quyền tham quan cuộc sống, sinh hoạt của cư dân địa phương nhưng nhìn đâu cũng thấy nhà đóng cửa im ỉm. Lúc tham quan lò sản xuất kẹo dừa và trại nuôi ong mật thì chủ nhà rất hiếu khách, liên tục mời khách ăn kẹo, uống rượu mật ong miễn phí. Hỏi ra mới biết các chủ lò kẹo, chủ trại ong mật này đã ký kết hợp đồng làm ăn với ngành du lịch.
Rời Tân Thạch, chúng tôi lại tiếp tục xuống đò hướng về cù lao Thới Sơn để ghé khu du lịch Thới Sơn 1. Tại đây chúng tôi được ăn trái cây (chuối, chôm chôm, khóm, nhãn, đu đủ, thanh long...) mỗi thứ một ít và nghe đờn ca tài tử rồi... xuống đò về Mỹ Tho. Tổng cộng thời gian đi một vòng sông nước từ Tiền Giang qua Bến Tre và trở lại mất khoảng 3 giờ đồng hồ nhưng không đọng lại một chút ấn tượng nào.
Rời Mỹ Tho qua Bến Tre mua tour DLSN, chúng tôi thật bất ngờ và thất vọng vì được các hướng dẫn viên cho quay trở lại những địa điểm mà du lịch Tiền Giang vừa đưa đi. Hóa ra, những cù lao tứ linh trên sông Tiền lâu nay là “con gà đẻ trứng vàng” để hai công ty du lịch Tiền Giang và Bến Tre thi nhau khai thác nên sản phẩm du lịch không khác gì nhau.
Tại Vĩnh Long, chúng tôi lại tham gia tour DLSN có cái tên rất kêu: “Về cùng văn minh sông nước miệt vườn”. Nhưng mất 4-5 giờ đồng hồ lênh đênh sông nước, chúng tôi nhận ra rằng văn minh sông nước miệt vườn ở Vĩnh Long chẳng khác gì Tiền Giang hoặc Bến Tre với môtip quen thuộc: xuống đò qua cù lao An Bình, đi xuồng vào các kênh rạch nhỏ, tham quan vườn trái cây, lò kẹo dừa, lò bánh tráng, đi xem chợ nổi, tham quan lò gạch ngói, ăn trái cây và... nghe đờn ca tài tử.
Tại TP Cần Thơ, DLSN tiếp tục là một chuỗi dài ngán ngẩm: xuống đò đi loanh quanh trên sông Hậu, thăm thú các vườn trái cây trên các cù lao, đi xem chợ nổi Cái Răng, nhà cổ ở Bình Thủy, nghe đờn ca tài tử trên sông...
Anh Sang, một du khách đến từ TP.HCM, than thở: “Nghe nói DLSN ĐBSCL hấp dẫn nhưng đi chỗ nào cũng thấy na ná nhau, chán thật”. Ông Nguyễn Trường Đảnh, giám đốc Trung tâm Xúc tiến du lịch thành phố Cần Thơ, nói thẳng: “DLSN ĐBSCL là bản photocopy lẫn nhau, thiếu tính chuyên nghiệp và độc đáo để thu hút khách nên gây nhàm chán, khách đến một lần không muốn quay lại lần thứ hai”.
Vườn du lịch: quán nhậu lên đời
Chán ngán những “bản photocopy” của du lịch quốc doanh, chúng tôi tìm đến những khu du lịch tư nhân. Những năm gần đây ở ĐBSCL tư nhân đầu tư mở vườn du lịch khá nhiều, ngay tại thành phố Cần Thơ có đến 14 vườn du lịch tư nhân. Nổi tiếng nhất Cần Thơ có lẽ là vườn du lịch Xuân Mai ở phường Phước Thới, quận Ô Môn.
Đây là khu vườn cây ăn trái đặc sản rộng hơn 3ha, được chủ nhân bỏ ra hàng chục tỉ đồng cải tạo thành vườn du lịch với hệ thống nhà nghỉ, quán ăn sân vườn. Nhưng bà Nguyễn Thị Lệ Mai, chủ vườn Xuân Mai, thừa nhận “khách ruột” của vườn phần lớn là cán bộ, CNVC ở quận Ô Môn và TP Cần Thơ đến nhậu và những cặp tình nhân đi trốn nắng, tìm nơi vắng vẻ để tiện bề tâm sự. Khách vào vườn với nhu cầu du lịch thật sự hầu như không có bởi sản phẩm du lịch của vườn Xuân Mai chỉ có ăn nhậu - karaoke - đờn ca tài tử và... phòng ngủ.
Ngày bình thường vườn du lịch Xuân Mai vắng hoe, “chỉ có ngày cuối tuần là đông khách, tính bình quân mỗi ngày chúng tôi có khoảng 100 khách nhưng đến nay vẫn chưa thu hồi được vốn” - bà Mai nói.
Tại Vĩnh Long có vườn du lịch Vinh Sang ở xã An Bình (cù lao Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ) khá nổi tiếng. Trên diện tích 2,2ha ven sông Cổ Chiên, ông Lê Hoàng Vinh, chủ vườn, bỏ ra hơn 15 tỉ đồng xây dựng một khu du lịch khá hoàn chỉnh từ hệ thống nhà hàng đến nhà nghỉ. Nhưng điểm nhấn đặc biệt nhất của Vinh Sang chính là 40 con đà điểu và hàng trăm con cá sấu với hai dịch vụ: cưỡi đà điểu và câu cá sấu.
Dù các nhân viên điều hành của Vinh Sang đưa ra con số bình quân 300 khách/ngày nhưng ngày bình thường vườn du lịch này vắng như chùa bà đanh. Mấy cô nhân viên của Vinh Sang nói thẳng: “Khách đến đây để cưỡi đà điểu và câu cá sấu tìm cảm giác mạnh rồi... nhậu là chính. Nếu khách muốn đi du lịch thì tụi em cũng sẵn sàng tổ chức cho họ... đi xuồng vào thăm vườn ăn trái cây, tham quan làng nghề như mấy tour DLSN của Nhà nước”.
Tới đây thì ông Nguyễn Trường Đảnh nói: “Các vườn du lịch tư nhân chủ yếu là kinh doanh ăn uống. Nói trắng ra, nó chẳng khác gì một... quán nhậu lên đời”.
Liên kết làm du lịch" "Biết rồi, khổ lắm..."
Du lịch sông nước ĐBSCL - khách đến cười vui hớn hở nhưng ra về thì không muốn quay lại vì đơn điệu và nhàm chán
Mặc dù năm nào các tỉnh ĐBSCL cũng đưa ra các báo cáo cho thấy con số khách du lịch mỗi năm mỗi tăng (đơn cử tại Tiền Giang đến hết cuối năm 2006 đã đón hơn 400.000 lượt khách du lịch, trong đó có 267.000 lượt khách quốc tế, tăng 17% so với cùng kỳ 2005) nhưng trên thực tế tỉ lệ khách du lịch đến rồi quay trở lại lần thứ hai, thứ ba rất ít.
Tại Tiền Giang, khảo sát của ngành du lịch cho thấy trong hơn nửa triệu du khách đến tham quan du lịch hằng năm chỉ có 2,1% khách lưu trú, còn lại... sáng đến Mỹ Tho chiều về TP.HCM vì Tiền Giang không có bất kỳ loại hình vui chơi giải trí đặc sắc nào để giữ chân du khách.
Ông Huỳnh Đức Thọ, cán bộ Công ty Du lịch tỉnh Tiền Giang, xác nhận: “Khách đến rồi quay trở lại là... cực kỳ hiếm bởi cả chục năm nay DLSN không có trò gì mới, chỉ loanh quanh đi thuyền trên sông, ghé chợ nổi, vườn trái cây, thăm làng nghề, nghe đờn ca tài tử”. Còn ở Vĩnh Long, Công ty cổ phần du lịch Cửu Long cho biết số khách quay lại đây chưa tới 10%.
Vì sao DLSN ĐBSCL có bề dày phát triển hàng chục năm nhưng sản phẩm nghèo nàn, đơn điệu đến mức du khách nhàm chán mà những người làm du lịch vẫn “bình chân như vại”? Ông Nguyễn Trường Đảnh cho rằng hiện nay lực lượng lao động trực tiếp trong ngành du lịch 13 tỉnh ĐBSCL có khoảng 15.000 người nhưng chưa đến 50% được đào tạo về nghiệp vụ du lịch nên thiếu chuyên nghiệp, thiếu sáng tạo để tìm kiếm những loại hình du lịch đủ sức giữ chân du khách.
Bên cạnh đó, thói quen “bóp cổ” thiên nhiên (sông nước, cù lao, vườn cây trái...) để kiếm tiền quá dễ khiến không ai muốn động não để tìm tòi, sáng tạo thêm sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn.
Ông Huỳnh Đức Thọ cho biết những người làm DLSN ở các tỉnh không muốn đầu tư sáng tạo bởi chỉ cần đưa ra sản phẩm du lịch mới chưa đầy tuần lễ là các nơi đã sao chép nguyên xi. Ông dẫn chứng: cuối năm 2004 công ty ông đưa ra loại hình du lịch tát mương bắt cá nướng ăn tại chỗ được du khách nội địa và quốc tế hưởng ứng nhiệt liệt vì tính mới lạ, độc đáo, gần gũi thiên nhiên. Nhưng chưa đến một tuần lễ thì hầu như các tỉnh làm DLSN đều có tour tát mương bắt cá và đến nay thì vườn du lịch tư nhân cũng bê sản phẩm này vào trong tour của họ.
Mấy năm gần đây các tỉnh rộ lên phong trào bắt tay nhau liên kết hợp tác du lịch. Ba mục tiêu mà ngành du lịch các tỉnh đề nghị hợp tác là liên kết khai thác tour, tuyến du lịch, cùng nhau quảng bá sản phẩm du lịch và liên kết đào tạo nhân lực. Nhưng trên thực tế, sau những chầu nhậu hoành tráng giữa những vị “sếp” đầu ngành thì khi tỉnh rượu chuyện hợp tác làm ăn cũng... tan theo bọt bia.
Một “sếp” du lịch ở ĐBSCL nói thẳng: “Tỉnh X, tỉnh Y làm du lịch không hơn tỉnh tôi thì tội gì chúng tôi phải hợp tác làm ăn với các tỉnh đó!”. Và, với những suy nghĩ theo kiểu “sứ quân” như vậy nên nhiều năm nay ngành du lịch các tỉnh ĐBSCL chỉ vui vẻ với nhau trên... bàn nhậu. Trong chuyện làm ăn hầu như các công ty không hợp tác với nhau, thậm chí còn cạnh tranh hạ giá tour, giành giật khách để triệt hạ lẫn nhau.
Mới đây, đã từng có ý kiến cho rằng mỗi tỉnh nên chọn một địa điểm, sản phẩm du lịch đặc sắc để liên kết mở tour du lịch đặc trưng của ĐBSCL (ví dụ Tiền Giang chọn cù lao Thới Sơn, Vĩnh Long chọn làng nghề gốm, Cần Thơ chọn chợ nổi Cái Răng, An Giang chọn núi Thất Sơn...) nhưng mấy “sếp” du lịch đều... cười trừ.
Ông Lưu Hoàng Minh, chánh văn phòng Công ty cổ phần du lịch Cửu Long, nói: “Ý tưởng đó rất hay nhưng... đầu tư tốn kém và không hiệu quả, giá tour cao và lợi nhuận phải chia năm xẻ bảy nên không ai muốn hợp tác với nhau”.
Trước hình ảnh DLSN ĐBSCL đang như con cá mắc cạn không lối thoát, những người có tâm huyết với ngành du lịch đã đề nghị sớm thành lập công ty cổ phần du lịch ĐBSCL với thành viên là công ty cổ phần du lịch các tỉnh và thành lập ngay hiệp hội du lịch ĐBSCL.
Theo ông Nguyễn Trường Đảnh, đây là hai việc làm rất cần thiết và cấp bách: công ty cổ phần du lịch các tỉnh sẽ điều phối hoạt động kinh doanh du lịch trong toàn vùng, hợp tác khai thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh du lịch của từng địa phương. Trong khi hiệp hội du lịch là diễn đàn công khai để ngành du lịch các tỉnh bày tỏ chính kiến, trao đổi hợp tác làm ăn và xúc tiến quảng bá hình ảnh du lịch của ĐBSCL.
Ông Đảnh nói: “Hiện nay dịch vụ du lịch các tỉnh đều mắc phải những hạn chế như nhau: năng lực tài chính yếu, nhân viên hạn chế chuyên môn, yếu ngoại ngữ, cơ sở hạ tầng kém, chất lượng dịch vụ không cao nhưng giá tour lại cao, sản phẩm du lịch nghèo nàn. Trong toàn vùng không có chuỗi du lịch liên hợp nghỉ dưỡng chất lượng cao, các khu giải trí cao cấp và các loại phương tiện hiện đại phục vụ du lịch như máy bay hạng nhẹ, tàu cao tốc, sân golf, resort... Nếu ngành du lịch các tỉnh không liên kết lại để cùng tồn tại và phát triển thì e rằng trong chục năm tới bộ mặt du lịch của ĐBSCL cũng không khác gì hiện nay”.
Tuy nhiên, nhiều người lại bày tỏ thái độ hoài nghi. “Hiện nay ngành du lịch 13 tỉnh thành ĐBSCL không ai hơn ai thì ai sẽ là người đứng ra cầm cương điều hành con tàu công ty cổ phần du lịch ĐBSCL? Hiệp hội du lịch thì tốt nhưng liệu hiệp hội du lịch có giống như nhiều hiệp hội đang tồn tại ở đồng bằng: tối ngày chỉ lo tiệc tùng, nhậu nhẹt và... thu hội phí của hội viên?” - một “sếp” du lịch ở ĐBSCL chua chát hỏi.
Có thể nói tư tưởng bất hợp tác vẫn được những người làm du lịch ở ĐBSCL xem như là tôn chỉ. “May mà dân số thế giới quá đông nên dù du khách một đi không trở lại thì DLSN ĐBSCL vẫn sống được!” - ông Huỳnh Đức Thọ nói nửa đùa nửa thật.
Nguon http://www.tuoitre.com.vn/tianyon/Index.aspx?ArticleID=191780&ChannelID=100
No comments:
Post a Comment